Steden 8-80: hoe denk je over openbare ruimtes voor alle leeftijden

Een van de grote uitdagingen van de huidige stedenbouw is het denken over inclusieve steden. De groei van de stedelijke bevolking, de pandemie en de klimaatverandering dwongen ons na te denken over wie en hoe steden bewonen en vooral wat er gedaan kan worden om het dagelijks leven in grote steden te verbeteren. Groene ruimtes creëren, de straten opnieuw inrichten, muren en bars afbreken, het openbaar vervoer verbeteren: de manieren om gezondere, rechtvaardigere en duurzamere steden te creëren zijn divers.

Met dit doel ontstond Ciudad 8-80, een niet-gouvernementele organisatie gevestigd in Canada die voorstelt om grote stedelijke centra te heroverwegen zodat ze kunnen worden genoten door de hele bevolking, met speciale aandacht voor kinderen en ouderen. "Als alles wat we in onze openbare ruimte doen goed is voor een 8-jarige en voor een 80-jarige, dan is het ook goed voor iedereen", beweren ze van de ngo die al in parken en parken heeft gewerkt. openbare ruimtes in meer dan 300 steden. .

Onder de projecten waaraan Ciudad 8-80 sinds de oprichting in 2007 heeft gewerkt, valt het Klyde Warren Park op, gelegen in Dallas, Verenigde Staten, dat erin slaagde een oude snelweg om te vormen tot een prachtige stedelijke oase. Om deze ruimte te creëren, werd een deel van de achtbaans snelweg die het stadscentrum doorkruist, bedekt met een groot openbaar park van meer dan 21.000 vierkante meter waar allerlei gratis activiteiten worden aangeboden, zoals yoga, dans, lezingen, concerten, en films buiten, onder andere. Daarnaast heeft het een speeltuin voor kinderen, een ruimte voor huisdieren en foodtrucks. "Klyde Warren Park laat zien hoe door de gemeenschap geleide ideeën en een veelheid aan activiteiten een park het hele jaar door levendig kunnen houden,"

De gids, opgesteld in samenwerking met de American Association of Retired Persons (AARP) — een Amerikaanse organisatie die zich inzet voor het verbeteren van de levenskwaliteit van 50-plussers — en The Trust for Public Land — NGO wiens missie het is om “parken te creëren en te beschermen het land voor mensen, en zorgen voor gezonde en leefbare gemeenschappen voor de komende generaties”— noemt onder de voordelen van het creëren van openbare ruimten in steden de verbetering van de fysieke en mentale gezondheid van de gemeenschap, de positieve impact op het ecosysteem en de toename in de waarde van onroerend goed in het gebied. Bovendien geeft het aan dat een manier om het ontwerp van een openbare ruimte te evalueren, is om te zien hoeveel vrouwelijke gebruikers, hoeveel volwassenen en ouders met kinderen er zijn. “Hun aanwezigheid is een belangrijke indicator van goed design.

Sinds de opening in 2012 heeft Klyde Warren Park, met 37 soorten inheemse planten en 322 bomen, meer dan een miljoen bezoekers per jaar ontvangen en is het een maatstaf geworden voor stedenbouw, zowel in de Verenigde Staten als internationaal. Het grote succes van dit park is gebaseerd op het feit dat het niet alleen dagelijks wordt gebruikt als ontmoetings- en recreatieplek voor mensen van alle leeftijden, maar ook dat het twee door de snelweg van elkaar gescheiden delen van de stad integreerde: de suburbane wijken met het winkelcentrum van Dallas. Zo werd aangetoond dat dit type ingrepen ook dient om het stedelijk weefsel te herstellen en de gemeenschapsbanden te versterken.

Volgens gegevens van de Wereldbank groeit de stedelijke bevolking wereldwijd: momenteel woont 56% van de mensen in de wereld —4,4 miljard inwoners— in steden en naar schatting zal dit aandeel tegen 2050 zijn gestegen tot 70%. De Verenigde Naties (VN) berekenen dat voor dat jaar 1 op de 6 65-plussers zal zijn en het aantal 80-plussers zal zijn verdrievoudigd. Deze toename van de verstedelijking en de volwassen bevolking vormt de uitdaging om van het huidige stadsmodel, meestal ontworpen door en voor jonge mannen, over te stappen naar een nieuw paradigma dat meer inclusief is voor vrouwen, oudere volwassenen, kinderen en adolescenten.

De Colombiaanse architect Guillermo Peñalosa, oprichter van Ciudad 8-80, verzekert dat stedelijke centra moeten worden beoordeeld "op basis van hoe we omgaan met de meest kwetsbare burgers". "Laten we stoppen met het bouwen van steden voor 30 jaar oude voertuigen en atleten", zei hij in een interview met El Universo. De specialist vindt dat “we steden niet op een goede manier hebben gebouwd. Ze zijn niet ecologisch of financieel duurzaam, noch zijn ze goed voor de fysieke of mentale gezondheid” en daarom is het dringend nodig om stedenbouwkundige modellen opnieuw uit te vinden en het gebruik van ruimte te democratiseren.

En het is dat in de meeste grote steden 18% van de mensen die zich in een privévoertuig mobiliseren, maar 80% van de ruimte op straat innemen, terwijl 82% zich op andere manieren verplaatst — hetzij met het openbaar vervoer, hetzij met de auto. fiets of te voet, maar het heeft amper 20% van de stedelijke ruimte. Geconfronteerd met deze ongelijkheid, stelt Peñalosa een stad voor met meer parken en groene ruimten, met betere connectiviteit en het creëren van veilige en vriendelijke circuits die de mobiliteit van de meest kwetsbare bevolkingsgroepen vergemakkelijken.

Hoewel het voorstel van Ciudad 8-80 een alomvattende herinrichting van steden inhoudt, zijn er ook snelle en goedkope ingrepen die het mogelijk maken om een ​​vriendelijkere openbare ruimte te creëren. Deze acties staan ​​bekend als "tactische stedenbouw" en hebben sinds de pandemie meer zichtbaarheid gekregen.

Kleine veranderingen, zoals het schilderen van gekleurde strepen op straten en trottoirs, het integreren van mobiel meubilair en het creëren van circuits die voorrang geven aan voetgangers, kwamen naar voren als een snelle en goedkope reactie om veilige ruimtes tegen COVID-19 te creëren in steden over de hele wereld. Het belangrijkste kenmerk van dit voorstel is dat het betrekking heeft op transitieprojecten, zodat gemeenschappen hun levenskwaliteit kunnen verbeteren en deel kunnen uitmaken van het herconfiguratieproces van hun steden.

Niet alle interventies die uit de pandemie zijn voortgekomen, zijn echter tactische stedenbouw. Sinds 2020 is de uitbreiding van bars en restaurants boven de openbare ruimte - met tafels, bars en in sommige gevallen zelfs metalen tuinhuisjes - gemeengoed geworden in de grote steden van de wereld, maar specialisten beweren dat deze ingrepen niet zijn ontworpen door of voor de buren en kan niet worden beschouwd als onderdeel van dit stadsvernieuwingsproject.

Met dezelfde geest als Ciudad 8-80 werd het Villa Clorinda Project geboren in Peru. Het is een initiatief van Sumbi - een ngo die de ontwikkeling, zorg en bescherming van kinderen bevordert - en de Ania Association - die zich inzet voor het promoten van initiatieven voor de bescherming van het milieu en het versterken van kinderen en adolescenten als aanjagers van verandering. openbare ruimtes in Villa Clorinda, een populaire buurt in de wijk Comas, op ongeveer 15 kilometer van het centrum van Lima. In 2016 wonnen beide organisaties samen met de Coordinadora de la Ciudad en Construcción (CCC) een fonds van de Australische Ambassade om in een ongebruikt park een natuurlijke, speelse en veilige plek te ontwikkelen voor meisjes en jongens uit die buurt.

In het kader van een burgerparticipatiemodel werd de jongens en meisjes van Villa Clorinda gevraagd hoe zij zich hun ideale park voorstelden en zij waren het die het eerste voorstel creëerden dat aan de CCC werd voorgelegd voor het ontwerp met plasticine, kleuren en verschillende speelse elementen. en uitwerking. Als resultaat van deze werkzaamheden ontstond een omvangrijk verbeterplan voor de openbare ruimte, dat in twee fasen werd uitgevoerd met medewerking van organisaties, buurtbewoners, jongens, meisjes, vrijwilligers en gemeentepersoneel. Tot dan toe was Villa Clorinda een wijk die om veiligheidsredenen gefragmenteerd en omheind was; Ondanks het feit dat het een bos en een uitzichtpunt in de buurt had, waren deze ruimtes niet verbonden of gebruikt.

Het was nodig om de voertuigen die in het gebied geparkeerd stonden te verwijderen, een vuilnisbelt te verwijderen, een voetgangerspad te openen om het park in de buurt te integreren, en de tralies en muren af ​​te breken die de toegang tot die ruimte verhinderden. Vandaag heeft het Villa Clorinda Park een oppervlakte van 750 vierkante meter - die in een tweede fase zal worden uitgebreid tot 2.100 - met spellen gemaakt met teruggewonnen materialen, een grote glijbaan, muurschilderingen geschilderd door kinderen uit de buurt, een klimmuur en woonruimtes. voor gezinnen. In verklaringen aan de lokale pers vierden Javier Vera en Paula Villar, architecten van de CCC, de acceptatie die het park onder de gemeenschap had en dat de plaats, voorheen ongebruikt, een ontmoetingsplaats is geworden tussen de bewoners van het gebied en een ruimte vol jongens en meisjes.

Niet alles was echter zo gemakkelijk voor de gemeenschap. De ingreep stuitte ook op weerstand bij de buurtbewoners, vooral bij degenen die zonder gemeentelijke vergunning parkeerkosten op straat betaalden. Zo slaagden degenen die de privatisering van die ruimte verdedigden enkele maanden na de inhuldiging van het park erin om de tralies te vervangen, hoewel ze deze keer een deur hadden om toegang te krijgen. De organisaties die aan het project deelnamen, beweren dat deze ervaring hen heeft geholpen te leren dat het essentieel is om de voordelen te communiceren die een dergelijke burgerinterventie kan hebben voordat deze wordt uitgevoerd, om mogelijke conflicten en afwijzingen tot een minimum te beperken. "Wij geloven dat de beste manier om conflicten en stemmen tegen de interventie te verminderen, is door zoveel mogelijk mensen vanaf het begin bij de ontwikkeling van uw initiatief te betrekken", benadrukken ze in hun handleiding Stedelijke interventies door burgers: strategieën voor betere ruimtes openbaar. En ze concluderen: “Houd er ten slotte rekening mee dat je ook kunt leren van afwijzingen en conflicten. Denk dat je er in ieder geval in geslaagd bent om een ​​debat op gang te brengen rond de transformatie van de stad en kleinschalige acties. Dat is al een geweldige prestatie.” Je bent er in ieder geval in geslaagd om een ​​debat op gang te brengen rond de transformatie van de stad en kleinschalige acties. Dat is al een geweldige prestatie.” Je bent er in ieder geval in geslaagd om een ​​debat op gang te brengen rond de transformatie van de stad en kleinschalige acties. Dat is al een geweldige prestatie.”

___

Deze notitie maakt deel uit van het Solutions for Latin America-platform, een alliantie tussen INFOBAE en RED/ACCIÓN.