Muriel Rukeyser, de dichter van Amerikaans onrecht die terugkeerde om zijn woede over Donald Trump te uiten

De dichter Muriel Rukeyser (New York, 1913-1980) keerde terug in de 21e eeuw. Het was als een onverwachte windvlaag die uitbrak tegen de eentonigheid van de zomerse hitte, midden in de hel van de regering van Donald Trump: “Ik leefde in de eerste eeuw van wereldoorlogen. /De meeste ochtenden was ik min of meer gek, / De kranten kwamen met hun slordige artikelen, /Het nieuws stroomde vanaf verschillende apparaten/ Onderbroken door pogingen om producten te verkopen die we niet zien. / Ik belde mijn vrienden op andere apparaten; / Ze waren min of meer boos om dezelfde redenen.”

Door WattsApp, door Twitter, Instagram; zelfs per post herinnerden veel volwassenen zich en veel jonge mensen ontdekten deze verzen van de dichter van het midden van de twintigste eeuw. Dit wordt terecht opgemerkt door Sam Huber van het New Yorkse tijdschrift The Paris Review. Rukeyser, Rukeyser was plotseling actueel geworden door de woede en onmacht van een deel van de Amerikaanse bevolking op te pikken tegenover nepnieuws, seksisme, racisme en xenofobie van de magnaatpresident.

Het was Het gedicht, zoals het heet, opgenomen in zijn emblematische dichtbundel De snelheid van de duisternis. Het verscheen op dezelfde manier als in 1968, daar keerde Rukeyser dankzij dit boek terug naar het centrum van de poëtische en intellectuele scene, na jaren van vergetelheid. Tussen de spanningen van de strijd voor burgerrechten, Black Power, de feministische bewegingen voor de bevrijding van vrouwen en homoseksuelen en de oppositie tegen de oorlog in Vietnam, ontstond dit essentiële werk op het tweede moment van erkenning van een schrijver die nooit een van de helft was inkten. "Mijn thema's en het gebruik dat ik ervan maak, hangt af van wie ik ben, van mijn leven als dichter, als vrouw, als Amerikaan, als jood", schreef ze in 1949 in haar essaybundel Het leven van poëzie. keer werd ze erkend door de tweede golf van feministische schrijvers als Alice Walker, Sharon Olds, Adrienne Rich en Anne Sexton,

Winnaar van de Yale-prijs voor jonge dichters op 21-jarige leeftijd met haar eerste boek Theory of Flight in 1935, Rukeyser was vanaf het begin een schrijver van Poëzie en actie, een kunstenaar die rusteloos was, zowel in het experimenteren met haar poëtische productie als in haar energieke ideologische posities. Daarna stopte ze met haar studie om zich in verschillende publicaties te wijden aan Poëzie en literaire journalistiek, totdat ze in 1933 door het socialistische tijdschrift van de National League of Students naar Alabama werd gestuurd om verslag te doen van het beroemde proces tegen de "Scottsboro Boys", negen Afrikaans- Amerikaanse tieners ten onrechte beschuldigd van verkrachting. Of hij werkt samen met het tijdschrift New Masses, waarmee auteurs als John Dos Passos of Dorothy Parker deelnamen aan de sociale strijd na de grote economische crisis van de jaren dertig.

Maar met zijn tweede werk The Book of the Dead (1938) wordt hij voor het eerst buiten literaire kringen bekend. Samen met fotograaf en documentairemaker Nancy Naumburg onderzoeken ze het geval van de dood van meer dan duizend arbeiders door silicose in een Union Carbide-mijn in West Virginia: "Mijn jongen werkte daar ongeveer achttien maanden, / op een middag kwam hij thuis ademen afgebroken. / Hij zei tegen me: 'Mam, ik kan niet ademen.' / Shirley was ongeveer drie maanden ziek. / Ik droeg hem in mijn armen van het bed naar de tafel, / van zijn bed naar het terras.” Het boek citeert getuigenissen en statistieken, knipt documenten uit en verzint wat we nu documentaire Poëzie noemen, zonder de versificatie, het geluid en het ritme dat zo sterk lijkt op de Noord-Amerikaanse poëtische traditie buiten beschouwing te laten.

Muriel Rukeyser publiceerde meer dan een dozijn dichtbundels en haar werk werd in 1978 verzameld om vervolgens praktisch uit de canon van Amerikaanse poëzievoordrachten en academische kringen te verdwijnen. In Argentinië heeft de dichter en vertaler Alberto Girri het gedeeltelijk gered in een bloemlezing uit 1969, hoewel we er vanaf het midden van de jaren '80 onze bewondering voor erfden dankzij het werk van de Argentijnse dichteres Diana Bellessi. We hebben het geërfd van haar fundamentele bloemlezing van Amerikaanse dichters Answer me, dance my dance (Último Reino, 1984- Salta el Pez heruitgave, 2019), waar ze het vertaalt, en wat ze ons meer dan eens vertelde: haar fascinatie om het te horen de eerste keer in een café op Broadway Avenue op zijn eerste reis door Amerika, van zuid naar noord. Daar, midden in New York, zat Muriel Rukeyser, met zijn expressieve en geladen stem, zijn imposante figuur, indringende blik, zijn nauwkeurige en snijdende ademhaling bij het lezen; het voordragen van zijn gedichten voor een in trance gebracht publiek.

In nummer 46 van het recent verschenen tijdschrift Hablar de Poesía staat een preview van La velocidad de las tinieblas dat in 2023 voor het eerst volledig in het Spaans zal verschijnen bij uitgeverij Salta el Pez, vertaald door degenen onder ons die dit hebben geschreven lijnen. Het boek wordt op verschillende manieren doorkruist door Walt Whittman's Bijbelse verzen en cadans, door Emily Dickinson's introspectieve interpunctie, door Ezra Pound's materiële gebruik van woord en ruimte en Carlos Williams' Williams. Het condenseert ook zonder sluiers de kwestie van kinderen en overdracht, de oorlogsconflicten van de 20e eeuw en de Koude Oorlog, feminisme, gender en seksualiteit. Ze zijn de politieke en poëtische plot van dit uitzonderlijke werk dat nog steeds van kracht is.

Van hem hebben we ervoor gekozen om dit briefje te begeleiden Het gedicht als masker, Tussen rozen en Voor mijn zoon. Daarin zet Muriel Rukeyser onder meer met scherpte en overtuiging voor die tijd de vitale verlangens van het feminisme, de liefde van een vrouw voor een andere vrouw, de erfenis van een alleenstaande moeder voor haar zoon op spanning. Hij doet het op zijn unieke manier van schrijven en politiseert de intieme ervaring met emotie, techniek en zekerheid. Een origineel kenmerk van deze centrale en onontkoombare dichter van de Amerikaanse Poëzie uit de 20e eeuw.

Orpheus

Toen ik schreef over de vrouwen in hun wilde dansen, was het een masker,

op zijn berg, jagend op goden, zingend, in orgieën,

het was een masker; toen ik over de god schreef,

gefragmenteerd, verbannen van zichzelf, zijn leven, liefde verenigd met zang,

Ik was mezelf, in tweeën gespleten, niet in staat om te praten, verbannen uit mezelf.

Er is geen berg, er is geen god, er is geheugen

van mijn leven opengereten in mijn slaap, het geredde meisje

aan mijn zijde tussen de doktoren, en een woord

redding van de grote ogen.

Genoeg maskers! Genoeg mythologieën!

Nu steekt de god voor het eerst zijn hand op,

de fragmenten komen in mij samen met hun eigen muziek.

Liggend hier in het gras ben ik dood ben ik aan het slapen

verbaasd tussen de stiltes door raak je me nooit aan

Hier diep van binnen, de kleine witte maan

huilt als een teken en ik hoor?

De zon werd koper of ik lost op

onaangeroerd onaangeroerd een contactloos land

ontken mijn dood mijn gevallen hand

stilte stroomt door de rivierbedding

Een harde wind waait over mijn huid

wind, geheugen

houd mijn lichaam vast (terwijl de wereld vervaagt)

binnenkomen

te laat in de nacht van de wereld om de rozen open te zien gaan

Denk eraan, liefje, liggend tussen de rozen.

Slapen we niet tussen de rozen?

U komt van dichters, koningen, schuldenaars, predikanten, bijna schuldenaren, stedenbouwers, kooplieden,

de grote rabbijnen, de koningen van Ierland, mislukte kruidenierswinkels, mooi

vrouwen van liedjes

grote ruiters, tirannieke vaders aan de oever van een oceaan, westerse moeders die door hun ramen naar het westen kijken,

de families die haastig en 's nachts over zee vluchten -

de ronde torens van de violette Keltische zonsondergang,

de overledene, de glimmende, vliegende, mannen die uit de stad zijn verdreven, man die is omgekocht door

zijn neven zodat hij de stad uit blijft, leraren, de liturgische zanger van vrijdag tot

de nacht, de morbide kranten,

sterke vrouwen die op elegante wijze relaties onderhouden, het joodse meisje dat naar school gaat

parochiekerk, kinderen racen met hun boten op het ijs bij Lakes,

de stille vrouw voor de diamant in het fluwelen raam zegt: "Wonder of the

natuur".

Zoals alle mannen,

je komt van zangers, van getto's, van hongersnoden, oorlogen en weigeringen van oorlogen, mannen die

ze bouwden dorpen

die uitgroeiden tot onze zonnesteden, studenten, revolutionairen, die eruit stroomden

gebouwen, marktkranten,

een arme kleermaker in een donkere kamer,

een man uit de woestijn, de held van de mijnen, de astronoom, een vrouw met een bleek gezicht die

uur na uur pianoles en zijn kreupele pols,

zoals alle mannen,

je hebt je vaders gezicht niet gezien

maar je hebt het voor altijd gekend in een lied, de kust van de hemel, in een droom, waar dan ook

dat de mens zijn rol speelt als vader, vader onder ons licht, onder

onze duisternis,

en in je wezen compleet gemaakt, compleet met jou en compleet met anderen,

de sterren je voorouders.

(Vertaling: YS en SW)

Blijf lezen